ΔΥΣΑΡΙΘΜΗΣΙΑ
(ειδική αναπτυξιακή διαταραχή των αριθμητικών ικανοτήτων)
Η ειδική αναπτυξιακή διαταραχή των αριθμητικών ικανοτήτων (δυσαριθμησία), παρουσιάζει ως κύριο σύμπτωμα της τη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στην αναμενόμενη και την πραγματική επίδοση του παιδιού στην κατανόηση και εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων. Όπως και στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του να λύνει προβλήματα, με δεδομένη τη φυσιολογική του νοημοσύνη και την επαρκή του εκπαίδευση.
Αυτό μπορεί να συνοδεύεται από μεγάλη ποικιλία παρόμοιων συμπτωμάτων, χωρίς όμως να είναι πάντα υποχρεωτική η παρουσία τους, καθ’ οποιονδήποτε συνδυασμό και σε κάθε περίπτωση.
Οι ενδείξεις που παρουσιάζουν τα παιδιά με μαθησιακή δυσκολία στην
αριθμητική είναι:
- Περιορισμένη αντίληψη της ποσότητας
- Εκτέλεση χωρίς καμία κατανόηση και με μηχανικό τρόπο απλών υπολογιστικών πράξεων όπως σειροθετήσεις π.χ. τοποθέτηση αριθμών από το μεγαλύτερο στο μικρότερο και το αντίθετο και ομαδοποιήσεις π.χ.
τοποθέτηση των διψήφιων αριθμών σε μια ομάδα και σε άλλη των μονοψηφίων. - Δυσκολίες στην κατανόηση λογικομαθηματικών εννοιών όπως:
Διπλάσιο – μισό
Ένα μέρος – το πολλαπλάσιο
Ακόμη και σε πιο απλές έννοιες όπως οι διακρίσεις:
Μακρύτερο – κοντύτερο
Βαρύτερο – ελαφρύτερο
Γρηγορότερο – αργότερο
- Αδυναμία εκτέλεσης ακριβών υπολογισμών και καταφυγή σε κατά
προσέγγιση υπολογισμούς (όχι ακριβούς υπολογισμούς αλλά στο περίπου). - Βραδύτητα στην εκτέλεση υπολογισμών
- Δυσκολία κατανόησης προφορικών προβλημάτων
- Κακή λειτουργία της μακροπρόθεσμης μνήμης. Δυσκολία στην εκμάθηση της προπαίδειας και στη συγκράτηση μαθηματικών τύπων.
- Δυσκολία στη διάκριση των αριθμών όταν αυτοί υπαγορεύονται ως λέξεις όπως: δύο/τρία, ένα/εννιά, εκατόν εννιά/είκοσι εννιά, δεκατρία/τριάντα.
- Δυσκολία στο τρόπο και στην έννοια της αρίθμησης. Παρουσιάζουν “ανυπέρβλητη” δυσκολία στον υπολογισμό κατά την υπέρβαση της
δεκάδας, εκατοντάδας, χιλιάδας. - Δυσκολία στην αντίληψη της μορφής των αριθμητικών συμβόλων ( Χ, +, -, κ.α.) στην αναγνώριση και στην χρήση τους.
- Μπερδεύουν σύμβολα όπως 4/5, 6/9, γράφουν καθρεπτικά όπως ε/3, 6/9 και στη γραφή των συμβόλων ακολουθούν αντίθετη φορά (συνήθως από κάτω προς επάνω).
- Δυσκολία στην κατανόηση της αριθμητικής αξίας των συμβόλων και υπολογισμούς χρησιμοποιώντας μόνο τα δάκτυλα.
- Αδυναμία αντίληψης της αντιμεταθετικότητας:
4+2=2+4 / 4+2=2+4
και της αρχής της αναλογικότητας:
12+1=13 / 22+1=23
22-1=21 / 12-1=11
5*4=20 / 5*40=200
- Δυσκολία ευθυγράμμισης των αριθμητικών ψηφίων κατά την επίλυση προβλημάτων (π.χ. δυσκολία αναγνώρισης σε ένα πρόβλημα δεδομένων &
ζητουμένων) - Δυσκολία τήρησης της ευθυγράμμισης κατά την εκτέλεση των αριθμητικών πράξεων.
- Λανθασμένα “πρότυπα” εκτέλεσης πράξεων όπως η λανθασμένη φορά: 18 – 9/11 το 8 αφαιρείται από το 9.
Αντιμετώπιση Δυσαριθμησίας
Σε πολλές περιπτώσεις παιδιών είναι δυνατόν να συνυπάρχουν περισσότερες από μία ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Συχνότερα είναι μειωμένες τόσο οι ικανότητες εκτέλεσης αριθμητικών υπολογισμών όσο και οι δεξιότητες ανάγνωσης ή συλλαβισμού. Οι παραπάνω δυσκολίες για την αντιμετώπιση τους χρήζουν, ειδικό παιδαγωγικό πρόγραμμα και όχι μια ιδιαίτερη βοήθεια.
Η δυσαριθμησία αποτελεί μια σύνθετη κατάσταση με δυσδιάκριτες διαστάσεις και με πολλές παραμέτρους.